جزایر گردشگری کشور هنوز در تعلیق اند. جنگ فعلاً تمام شده و با یک آتش بس موقت، پروازها دوباره برقرار شده اما هنوز از مسافر خبری نیست. کیش ساکت تر از همیشه است. صاحبان تفریحات آبی که روزهای تابستان، حسابی کارشان رونق داشت؛ بدون مراجعه مانده اند. کسی برای گردش به کیش نمی آید و آنهایی که به این جزیره می آیند هم قصد انجام کاری دارند و تفریحات آبی از حوصله شان خارج است. هتل ها هم مشابه تفریحات، به خواب تابستانی رفته اند؛ بازارها هم.

به گزارش هم میهن، ساکنان بومی و غیربومی کیش، قشم و حتی چابهار چشم انتظارند. صاحبان کسب و کار، بی مشتری شدند، برخی کارگران و کارکنان اخراج شدند و برخی تعلیق.

با شروع جنگ دوازده روزه ایران و اسراییل، بسیاری از فعالیت ها به ناگهان دچار تعطیلی شد و برخی از آنان همچنان در بلاتکلیفی به سر می برند؛ از جمله آنان کسب و کارها در جزیره کیش است که به دلیل گردشگری بودن آن و وابستگی به توریسم و مسافر، هنوز سرپا نشده اند.

در این شرایط که در آتش بس به سر می بریم مسافرت، آن هم به جزیره ای که مهمترین وسیله رفتن به آن هواپیما است بسیار پرریسک است و همین باعث شده تا بسیاری از مراکز خرید، مغازه ها و مهمتر از همه هتل های کیش به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآید و همین روزگار کاسبان و کارگران آنجا را دشوار کرده است.

در همان روزهای اول حمله اسراییل به ایران و بسته شدن آسمان کشور، به گفته مصطفی فاطمی، مدیرکل دفتر گردشگری داخلی نزدیک به 7 هزار مسافر و گردشگر در کیش بودند که در هتل ها به صورت رایگان اسکان داده شده و به مرور و روزانه 1200 گردشگر با شناورهای دریایی به بندرعباس منتقل و از آنجا به شهرهای خود برگشتند و با وجود اینکه جزیره با تهدید نظامی خاصی مواجه نشد و همچنین اعلام شد که اقامت در هتل های کیش رایگان است اما کمتر از هزار مسافر راضی به ماندن شدند.

به جز آن هزار مسافر، بسیاری از ساکنان کیش که به کیشوند معروف هستند، اقامت و زندگی در آن جزیره را انتخاب کرده اند و با دشواری های آب و هوایی و بسیاری از کمبود امکانات، آنجا سر کرده اند اما شروع جنگ اوضاع را برای آنان چندین برابر سخت تر کرده است چراکه وقتی مسافری نباشد در حقیقت، کیش منبع درآمد ندارد.

میثم، بیست سال دارد و از کودکی در کیش بزرگ شده و محلی آنجا محسوب می شود، او تا پایان تعطیلات عید در یک فروشگاه لباس کار می کرد و سرپرست آن بود، در همان روزها نیز از نبود گردشگر و گرانی اجناس که هر مسافری را فراری می داد گله داشت و در نهایت قبل از پایان ماه فروردین توسط کارفرما تعدیل شد و حتی نتوانست حق و حقوق خود را بگیرد.

میثم مجبور شد در یک باشگاه بدن سازی، بوفه ای را دایر کند تا خرج خود و کرایه خانه را دربیاورد اما حمله اسراییل به ایران شرایط را برای او و دیگر کاسبان کیش بدتر کرده است.

میثم که این روزها برای پیدا کردن کار به تهران آمده گفت: بوفه را همان طور که تحویل گرفتم، تحویل دادم بدون اینکه یک ریال کاسبی کرده باشم. حتی مجبور شدم از پول پیش، اجاره را پرداخت کنم. ضمن آنکه چندین میلیون تومان بابت فسخ قرارداد ضرر و زیان پرداخت کردم. تقریباً هیچ مشتری ای وجود ندارد و در یک روز توانستم فقط 120 هزار تومان آب معدنی بفروشم که فاجعه است. برای جبران هزینه ها ناچار شدم موتورم را بفروشم و الان همان اندک سرمایه را هم ندارم.

ژ. م، سال هاست که آشپز یکی از هتل های پنج ستاره کیش است اما آنجا نیز روزگار خوشی ندارد؛ او گفته: بعد از شروع جنگ و خالی شدن هتل از مسافر، ما را به مرخصی فرستادند. تا امروز هر گاه موعد مرخصی تمام شده آن را پنج روز تمدید کرده اند و رسماً خانه نشین شده ایم. البته در همین حدود یک ماه برای پیدا کردن کار جدید به جاهای مختلف سر زده ام اما یا حقوق آن کم بود و یا از بیمه خبری نبود، فعلاً از حقوق هم خبری نیست و نمی دانیم اجاره خانه و ضروریات زندگی را از کجا تهیه کنیم.

او گفت: همه هتل های کیش تعطیل هستند و در هفته اخیر فقط 2 هتل در کیش دوباره باز شده است. در بلاتکلیفی مانده ایم. مشخص نیست هتل ها چه زمانی دوباره باز می شوند. البته حق دارند چون اصلاً مسافر نیست. این روزها هیچ کسی برای گردش به کیش نمی آید. مردم می ترسند اگر سفر کنند، دوباره اتفاقی بیفتد و در کیش بمانند. پروازهایی که این روزها انجام می شود فقط برای کارهای ضروری است و نمی شود گفت افرادی که به کیش می آیند، گردشگر هستند. حداقل از ورودیِ صفر هتل ما، اینطور برداشت می شود.

پروازها تا 6 بعد از ظهر فقط انجام می شود و تعداد آنها بسیار کم شده است. در قشم هم وضعیت مشابهی وجود دارد. در گفت وگو با یکی از ساکنان غیربومی همان شرایطی توصیف شد که در کیش وجود دارد. البته شرایط برای قشم تا اندازه ای بهتر است. بومیان و ساکنان قشم بیشتر هستند و کسب و کارها با کاهش ظرفیت، هنوز فعالند اما هتل ها و مراکز گردشگری در این جزیره نیز همچنان در حال تعلیق است.

با وجود آنکه راه ارتباطی با قشم از مسیر دریا و از بندرعباس هم ممکن است و وابستگی صددرصدی به پروازها ندارد اما باز هم مسافران کمتر رغبتی به گشت و گذار در جزایر نشان می دهند. نگرانی هنوز وجود دارد و سایه جنگ همچنان سنگینی می کند.

یکی دیگر از مشکلات دیگر، مسافرانی بودند که از قبل در کیش و دیگر شهرها هتل رزرو کرده بودند اما به دلیل تعطیلی فرودگاه ها، امکان سفر از آنان سلب شده بود که جمشید حمزه زاده رییس جامعه هتلداران ایران اعلام کرد هتل های سراسر کشور نه تنها کنسلی ها را بدون جریمه پذیرفتند، بلکه تخفیفات 50 تا 90 درصدی لحاظ کرده و برخی حتی خدمات رایگان به مسافران و آسیب دیدگان ارائه کردند.

او رقم کنسلی را نزدیک به 400 میلیون تومان اعلام کرده بود. با این حال بسیاری از مسافران از عدم بازگشت هزینه های رزرو می گویند و از این موضوع گلایه دارند.

سهراب که قرار بود 5 تیر به کیش برود و یکی از هتل ها را برای اقامت سه روزه رزرو کرده بود می گوید؛ هیچ هزینه ای از طرف هتل به او پرداخت نشده است. تعداد زیادی از شرکت های هواپیمایی نیز با وجود تاکید سازمان هواپیمایی بر بازگشت هزینه پروازهای لغوشده، این کار را انجام ندادند و تعداد مسافران طلبکار، به قدری است که برای بازگشت مطالبه شان، به روزنامه هم میهن متوسل شدند تا صدای آنها انعکاس پیدا کند.

باید پذیرفت که صنعت گردشگری در کشور بسیار ناتوان است و با بحران های پیچیده ای روبه رو است که اتفاق غیرمترقبه ای مانند جنگ و یا شرایط کرونا که چند سال پیش همه کشورها را تحت تاثیر قرار داد، این صنعت را تهدید می کند و در این میان، آنها که بیشتر از همه ضرر می کنند کارگرانی هستند که شغل و درآمد آنها وابسته به توریسم و سفر است و حتی در این خصوص نیز شرایط کشور ما متفاوت است، مثلاً به گفته وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در زمان 12 روزه جنگ بیش از 9 میلیون سفر به استان مازندران و حدود 3 میلیون نفر به استان گیلان صورت گرفته است.

البته استان های شمالی کشور همیشه آماده پذیرایی از مسافران هستند و همین باعث شد در شرایط جنگی نیز بتوانند خدمات ارائه دهند و چرخ کاسبی اهالی آن مناطق نیز بچرخد اما بسیاری از استان ها و شهرها که به پایتخت دور هستند و با تعطیلی پروازها نیز مواجه شدند مانند استان های جنوبی به خصوص جزایر قشم و کیش، از حضور مسافران محروم شدند و همین بر کسب و کار اهالی آنجا تاثیر منفی زیادی گذاشته است.

اگر کمی دقیق تر نگاه کنیم می بینیم کسب و کارهای بسیاری وجود دارد در خارج از جزایر که آنها هم متضرر شدند. با علی که فروشنده اغذیه در فرودگاه امام است صحبت می کنیم. او می گوید: عملاً مسافر وجود ندارد. فروشی نداریم و مانده ایم کرایه این محل که یک میلیارد تومان در ماه است را چگونه باید پرداخت کنیم. برای پرداخت کرایه چانه زنی هم کردیم اما فقط برای کرایه خرداد فرجه به ما دادند.

وضعیت در فرودگاه مهرآباد که پروازهای معدودی در آن برقرار شده هم مشابه است. هرچند تعدادی پرواز در روز انجام می شود ولی مسافرها عمدتاً برای مقاصد کاری عازم سفر شده اند و مانند مسافران گردشگری، خرید برایشان اولویت ندارد.